Η Οσία Ευφροσύνη Θυγατέρα Παφνουτίου του Αιγυπτίου

Η Οσία Ευφροσύνη έζησε στα χρόνια του Θεοδοσίου του μικρού (περί το 410 μ.Χ.), ήταν μοναχοκόρη και πολύ πλούσια. Ο πατέρας της Παφνούτιος ήταν ο πλουσιότερος της Αλεξάνδρειας και μαζί με τη σύζυγό του διακρίνονταν για τη θερμή πίστη τους στο Θεό.
Δώδεκα χρονών η Ευφροσύνη έμεινε ορφανή από μητέρα, και ο πατέρας της αφοσιώθηκε ακόμα πιο φιλόστοργα στην επιμέλεια της κόρης του. Όταν η Ευφροσύνη έφθασε στο 18ο έτος της ηλικίας της, ο πατέρας της θέλησε να την παντρέψει με ένα νέο υψηλής κοινωνικής τάξης.
Όμως την ψυχή της Ευφροσύνης είχε καταλάβει ο θείος έρωτας. Ο γάμος και οι κοσμικότητες θα της ήταν εμπόδιο να αφιερωθεί συστηματικά στην ελεημοσύνη και στην υπηρεσία του πλησίον. Γι’ αυτό κάποια μέρα, αφού διαμοίρασε τα υπάρχοντά της στους φτωχούς, έφυγε κρυφά από το σπίτι, και μετά από πολλές περιπέτειες, κατέληξε μεταμφιεσμένη ανδρικά σε κοινόβιο ανδρικό μοναστήρι. Εκεί πήρε το όνομα Σμάραγδος και όλοι οι μοναχοί θαύμαζαν τον πνευματικό της αγώνα και τη διακονία που πρόθυμα πρόσφερε σε όλους. 
Έζησε στο μοναστήρι 38 χρόνια. Αφού λοιπόν πέτυχε αυτό που ποθούσε, αγωνιζόταν με αγώνες και κόπους πολλούς και με προσευχές εκτενείς και αδιάκοπες, έως ότου κατεξήρανε με υπερβολή το απαλό και γυναικείο της σώμα, στο σημείο, που παραξενευόταν και θαύμαζαν όλοι οι αδελφοί, που ήταν στο Μοναστήρι, βλέποντας την μεγάλη κακοπάθεια, που χρησιμοποιούσε η αοίδιμη.Και πράγματι ήταν ένα πράγμα παράξενο, που αδυνατεί να το παρουσιάσει λόγος· δηλαδή, το να βλέπει κα­νείς μία ωραία γυναίκα να κατοικεί ανάμεσα σε άνδρες Μοναχούς. Η οποία μπόρεσε να κρυφθεί τόσο από τον πατέρα της, ο οποίος την ζητούσε επίμονα στα όρη και τα λαγκάδια και σε κάθε τόπο και έτρεχε εδώ και εκεί αναστενάζοντας για τον μακρύ και πολυχρόνιο χωρισμό της όσο και από τους Μονα­χούς, με τους οποίους συγκατοικούσε. Και στην συνέχεια μπόρεσε να αστράψει ανάμεσα στους άνδρες με τις αρετές, όπως και ο πολύτιμος λίθος σμάραγδος αστράφτει ανάμεσα στους άλλους λίθους.

Συχνά την επισκεπτόταν ο πατέρας της για να της ζητήσει συμβουλές, μη γνωρίζοντας ότι είναι η κόρη του. Λίγο πριν από το θάνατό της το 470 αποκαλύφθηκε ενώπιόν του κι εκείνος αποφάσισε να εγκατασταθεί στο κελί της ως μοναχός για το υπόλοιπο του βίου του. Έτσι φάνηκε διάδοχος και κληρονόμος τόσο του τόπου, όσο και του τρόπου· δηλαδή του Μοναστηριού και των αρετών της θυγατέρας του, ως πατέρας τέτοιου ευλογημένου τέκνου, χαίρων και ευφραινόμενος απήλθε προς τον Κύριο.  Η Αγία με τη ζωή της μας υπενθυμίζει τα λόγια της Αγίας Γραφής, που λένε: «ἀρνησάμενοι τᾶς κοσμικᾶς ἐπιθυμίας σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰώνι» (Προς Τίτον, Β' 12). Δηλαδή, αφού αρνηθούμε τις επιθυμίες του ματαίου και αμαρτωλού αυτού κόσμου, να ζήσουμε στον παρόντα αιώνα με εγκράτεια στη ζωή μας, με δικαιοσύνη προς τους συνανθρώπους μας και με ευσέβεια προς το Θεό.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ὡς παρθένος φρόνιμη καὶ ἀδιάφθορος, κοτηγγυήθης ὁσίως τῷ Ζωοδότῃ Χριστῷ, καὶ προσκαίρων τὴν χλιδὴν ἐμφρόνως ἔλιπες, ὅθεν ἐν μέσω τῶν ἀνδρῶν, ὡς ἀμόλυντος ἀμνάς, ἐξέλαμψας Εὐφροσύνη, καὶ τοῦ Βελίαρ τὰ κέντρα, τὴ πολιτεία σου ἀπήμβλυνας.