Νομίζω, πως ειδικά στις μέρες μας, έχει παρεξηγηθεί λίγο το κορυφαίο χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, η Θεολογία. Πολλοί λένε, πως για να θεολογεί κανείς, πρέπει να έχει σπουδάσει σε πανεπιστήμια το αντικείμενο της θεολογίας και έτσι να λέγεται θεολόγος. Άλλοι λένε, πως η πανεπιστημιακή γνώση γίνεται εμπόδιο και καλά θα είναι να είναι κανείς ολιγογράμματος για να θεολογεί. Εμείς όμως, θα πούμε πως ούτε ο ολιγογράμματος που δεν γνώρισε τον Θεό και δεν τον γεύθηκε είναι άξιος να θεολογεί, ούτε ο θεολόγος των πανεπιστημίων, που και αυτός δεν έχει γευθεί ποτέ την Χάρη του Αγίου Πνεύματος,είναι άξιος να θεολογεί και να ονομάζεται θεολόγος. Τότε ποιους θα ονομάζουμε θεολόγους;
Αγαπητοί μου, η Ορθόδοξος Εκκλησία μας τρεις μόνος Αγίους έχει ονομάσει Θεολόγους, που είναι σε όλους μας γνωστοί. Αλλά, ας εξετάσουμε με πολύ φόβο Θεού τι σημαίνει θεολόγος. Θεολόγος σημαίνει,αυτός που γνωρίζει πλούσια τα μυστήρια του Θεού, που του τα αποκάλυψε ο ίδιος ο Θεός και όχι διά πανεπιστημιακής γνώσεως. Θεολόγος είναι, αυτός που κατόρθωσε με τον αγώνα του να γίνει φίλος γνήσιος με τον Θεό. Διότι, μόνο ο φίλος γνωρίζει τα μυστικά του Θεού και όχι ο δούλος. Αλήθεια, πως θα μιλήσει κάποιος για κάτι που δεν το έχει γνωρίσει ποτέ; Και πόσο μάλλον θα μιλήσει κάποιος για τον Θεό, όταν του είναι εντελώς άγνωστος; Άλλο είναι να θεολογεί ένας πολύ ενάρετος ορθόδοξος Χριστιανός, ύστερα από κάποιες πνευματικές εμπειρίες που βίωσε και άλλο είναι να λέμε, πως αυτός ο Άγιος πήρε το χάρισμα της θεολογίας από τον Άγιο Τριαδικό Θεό και η Εκκλησία μας τον ονόμασε Θεολόγο. Να πούμε, πως από τους τρεις Θεολόγους που ανέδειξε η Εκκλησία μας, ο πρώτος είναι ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που πριν υπήρξε αλιεύς και αγράμματος. Ενώ οι άλλοι δύο, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Συμεών ο Νέος Θεολόγος ήταν των γραμμάτων. Και ενώ ο Θεός με βάση την ορθή λογική μερικών, έπρεπε να δώσει τον τίτλο του Θεολόγου στον Απόστολο Παύλο, που ήταν τέρας μορφώσεως, αλλά τον έδωσε στον μαθητή της Αγάπης. Άρα λοιπόν «τις έγνων ουν Κυρίου και τις αυτού σύμβουλος εγένετο» ( Ησ. 40, 13); Έτσι λοιπόν, ενώ πολλοί Άγιοι της Εκκλησίας μας έχουν θεολογήσει την Αγία Τριάδα, όμως μόνο τρεις ονομάζονται Θεολόγοι! Και αυτό συμβαίνει, διότι δεν είναι τόσο απλό να ονομάζεται ένας Άγιος Θεολόγος. Πόσο μάλλον, είναι πολύ επικίνδυνο να ονομάζονται οι απλοί Χριστιανοί «Θεολόγοι», επειδή σπούδασαν σε κάποια πανεπιστήμια. Εάν ρίξουμε μία ματιά στα έργα των σημερινών «θεολόγων», εκτός ολίγων εξαιρέσεων, θα διαρρήξουμε τα ιμάτιά μας από αγανάκτηση και θα λέμε: «Ω του παραδόξου»! Πώς είναι δυνατόν να ονομάζονται αυτοί οι άνθρωποι θεολόγοι; Έτσι λοιπόν μπορεί να μιλάμε όλοι μας οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, κληρικοί και λαϊκοί για τον Θεό, αλλά θεολόγοι σε καμία περίπτωση δεν είμαστε. Από τους Αγίους Αποστόλους, όλοι τους εθεολόγησαν τον Θεό, ένας μόνο ονομάστηκε Θεολόγος. Από τους Ιεράρχας του Χριστού, οι περισσότεροι από αυτούς θεολογήσανε την Αγία Τριάδα, όμως και εδώ πάλι ένας ονομάστηκε Θεολόγος. Το ίδιο συνέβη και στον βαθμό της Ιερωσύνης, ένας ονομάστηκε Θεολόγος. Στώμεν καλώς και ας μην αναφέρουμε έτσι πρόχειρα το σεπτόν όνομα της Θεολογίας. Για να λάβει κάποιος το αξίωμα της Ιερωσύνης, πρέπει να επιθέσει ο Αρχιερέας τα χέρια του επάνω στην κεφαλή του υποψηφίου, ώστε να έρθει η Χάρις του Αγίου Πνεύματος. Όμως δεν γίνεται το ίδιο με το χάρισμα της Θεολογίας. Αυτό το πάνσεπτο χάρισμα, το χορηγεί με άκρα μυστικό τρόπο το Πανάγιο Πνεύμα. Από τους Δώδεκα Αποστόλους του Χριστού, κανείς τους δεν ήξερε πως ο Ευαγγελιστής Ιωάννης έλαβε το χάρισμα της Θεολογίας. Ενώ το μεγάλο χάρισμα της διδασκαλίας του Αποστόλου Παύλου, ήταν εξαρχής γνωστό σε όλους τους Αποστόλους. Το ίδιο έγινε και με τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Όταν αποκαλύφθηκε ο μέγιστος πνευματικός πλούτος του, δίκαια η Εκκλησία τον ονόμασε Θεολόγο.
Όντως εκπλήσσεται κανείς όταν μελετήσει τον θαυμάσιο βίο του Αγ. Συμεών του Νέου Θεολόγου και δικαίως τον ονομάζουν πολλοί ως τον Άγιο του Φωτός. Διότι όλη η ζωή του ήταν μέσα στο Φως και νοητό και αισθητό. Και όταν λέμε αισθητό δεν εννοούμε το φως του ηλίου, αλλά το Φως του Αγίου Πνεύματος που συχνά τον περιέλουε. Πάντως δεν θα ήταν υπερβολλή αν πούμε, πως αυτοί οι τρεις Θεολόγοι που τους ονόμασε η Εκκλησία μας, έφτασαν να κινούνται στο χώρο της αναμαρτησίας, όσο είναι αυτό δυνατό στον άνθρωπο, που είναι ο φυσικός χώρος της Αγίας Τριάδος. Διότι αγαπητοί μου, μόνο αν φτάσει κάποιος Άγιος σ’ αυτόν τον πανιερότατο χώρο, θα καταξιωθεί να τον ονομάσει ο Θεός Θεολόγο. Δυστυχώς, ακούμε και από πνευματικούς ανθρώπους να λένε: «εγώ δεν έχω σπουδάσει θεολογία και δεν είμαι θεολόγος για να σου απαντήσω σε αυτά που με ρωτάς». Είδατε που φτάσαμε αγαπητοί μου; Ενώ έχουν πάνω από πενήντα χρόνια στο ράσο και στο πετραχήλι, δεν έχουν την δύναμη να απαντήσουν στο ερώτημα ενός πιστού και επικαλούνται τους «θεολόγους», λες και ο Θεός άλλαξε τυπικό και τις απαντήσεις Του τις δίνει μέσω των «θεολόγων». Τι να πει κανείς; Είναι και αυτό το φαινόμενο, ένα από τα σημεία των καιρών. Δυστυχώς, τόλμησε κάποιος από αυτούς και είπε όταν ζούσε ο Άγιος Παΐσιος, πως δεν πρέπει να λέει την γνώμη του ο Άγιος σε εκκλησιολογικά θέματα, αφού δεν έχει σπουδάσει θεολογία! Δηλαδή σιγά σιγά, θέλουν να πάρουν στα χέρια τους την ορθόδοξη πίστη μας οι αθεολόγητοι θεολόγοι και στους υπολοίπους εμάς, που δεν έχουμε σπουδάσει να μας βάλουν φερμουάρ στο στόμα μας. Αλλά αγαπητοί μου,«ο λόγος του Θεού ου δέδεται» ( Β΄Τίμ. 2, 9).
Όμως σε καμία περίπτωση δεν θέλω να αδικήσω τους καλούς και φιλότιμους θεολόγους, που η βάση τους είναι οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Τους βλέπουμε να αγωνίζονται σθεναρώς, ενάντια στο αντίχριστο πνεύμα της εποχής μας και αυτό είναι πολύ παρήγορο. Ο Χριστός και η Παναγία μας, να τους φωτίζουν και να τους ενδυναμώνουν, ώστε να οφελούν την Ορθόδοξη Εκκλησία μας.